Başkan Zelenskiy Türkiye’ye gelirken, Ukrayna’daki Türk iş dünyamız ve yatırımlarımız

Ukrayna’da rekor oyla cumhurbaşkanı seçilen Volodimir Zelenskiy, halkın değişim ve reformlar konusundaki yoğun iradesi ve tercihinin de etkisiyle, Ukrayna’da bugüne kadar hiçbir cumhurbaşkanının başaramadığını başardı ve partisi Halkın Hizmetkarları 21 Temmuz erken milletvekili genel seçimleri sonucunda Meclis’te mutlak çoğunluğa ulaştı. Bundan sonra halkın beklentisi, reformların ve icraatların somut ve olumlu etkisini günlük yaşamlarında hızla görmek ve bu konuda mazeret yok artık.

Türkiye Ukrayna Serbest Ticaret Antlaşması en önemli gündem maddesi

Yüksek büyüme oranlarına ulaşılarak, halkın genel refah düzeyinin yukarı çekilmesi için yatırımların ve özellikle yabancı yatırımların artmasının öneminin farkında olan Cumhurbaşkanı Zelenskiy önce yabancı yatırımcılara İngilizce olarak seslenip, onları Ukrayna’ya yatırıma çağırırken, seçimin hemen sonrası söylemi, eyleme dönüştürerek, Ukrayna’da önemli yatırımları olan ve ülkenin daha çok yatırım alabileceği ülkelere ziyaretler düzenleyerek yatırımcılarla bizzat bir araya geliyor. Başkan Zelenskiy’in ilk duraklarından biri ise, ülkenin Karadeniz komşusu ve stratejik partneri Türkiye. Bu ziyaretin zamanlaması iki ülkenin birbirleri açısından önceliklerini göstermesi noktasında da dikkate değer. Hiç şüphesiz, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenksiy arasındaki ekonomik gündemin ilk maddesi Türkiye Ukrayna Serbest Ticaret Antlaşması olacak.

Türkiye Ukrayna Serbest Ticaret Antlaşması’nın (STA) ilk kez gündeme geldiği 1998 senesinden beri 21, resmi müzakerelerin başladığı 2007’den bu yana ise 12 yıl geçti. Bu antlaşmanın imzalanması noktasında iki ülkenin en yetkili isimlerinin güçlü iradesi olmasına ve birkaç kez deadline ifade edilmesine rağmen ne yazık ki bu antlaşma imzalanamadı. Ukrayna ile Türkiye arasında ikili ticaret hacminin ve karşılıklı yatırımların artmasının önündeki en büyük engel STA’nın yokluğudur. Ukrayna kümülatif toplamda en büyük dış ticaret fazlasını dünyada son 28 yılda Türkiye ile ticarette elde etmiştir ve bu rakam 40 milyar dolar civarındadır. İki ülke arasındaki dış ticaret hacmi 2008 yılında 8 milyar dolara ulaşmasına rağmen bugün yıllık 4,5 milyar doların altında sıkışıp kalırken, Ukrayna’nın Türkiye ile ticaretten elde ettiği yıllık dış ticaret fazlası da eriyor.

Serbest Ticaret Antlaşmaları yalnızca ticaret değil, yatırım antlaşmaları da. Türkiye ve Mısır arasında STA imzalanmadan önce bu ülkedeki Türk yatırımları 50 milyon $’ken, STA sonrası yalnızca 3 yılda 40 kat artmış ve 2 milyar dolara ulaşmıştır.

Türkiye vatandaşlarının dünyada pasaportsuz gidebildiği 4 ülkeden biri Ukrayna. Her yıl 1,4 milyon Ukraynalı, Türkiye’yi ziyaret ediyor. İki ülke arasında haftalık 200’ün üzerinde düzenli uçak seferi var.  Bugün itibarıyla Ukrayna’da zaten 600 Türk firması faaliyet gösteriyor. Türk yatırımları Ukrayna’da 2,6 milyar doları buluyor ve Türkiye, Avrupa Meydanı sonrasında Ukrayna’daki en büyük 3 yatırımcıdan biri oldu. Ukrayna’da birçok uluslararası firma, bazı önemli Ukrayna firmaları Türk expatlar tarafından yönetiliyor. Ukrayna’daki Türk firmaları yalnızca tekstil, gıda ve inşaat gibi klasik sektörlerde değil, Ukrayna ekonomisinin hemen hemen her alanında varlar ve ekonomiye katkıda bulunuyorlar. Dolayısıyla Türkiye ve Ukrayna Serbest Ticaret Antlaşması’nın Ukrayna’daki Türk sermayesinin özellikle greenfield olarak nitelendirdiğimiz sıfırdan yatırımlara, imalat tesislerinin açılımına katkısı dramatik anlamda olumlu olacaktır.

Türk inşaat firmaları, Ukrayna’da 6 milyar doları aşan proje gerçekleştirdiler

Türk inşaat firmaları, ülkenin en modern stadyumunu, başkent Kiev’i dünyaya bağlayan Borispol havalimanını, binlerce kilometre yol ve otoyolu, ulaştırma köprülerini, 5 yıldızlı otelleri, yüz binlerce metrekare yaşam alanını, alışveriş merkezlerini inşa ettiler. Türk firmalarının Ukrayna’da üstlendikleri taahhütlerin miktarı 6 milyar doları geçerken, tamamlanan proje sayısı 200’ü aştı. Hali hazırda metro istasyonları, yol, sanayi tesisi inşaatları devam ediyor. Ukrayna eksik ve yetersiz altyapıya sahip bir ülke, yıllık %5’in üzerinde büyüme oranlarına ulaşılabilmesi için fiziki altyapının yenilenmesi elzem ve bunun yalnızca bütçe imkanlarıyla kısa sürede gerçekleştirilmesi mümkün değil. Onun için Türkiye’nin de özellikle son 15 yılda 150 milyar dolarlık özel sektör yatırımı çekerek 200’ün üzerinde yol, köprü, tünel, hastane, havalimanı ve liman projesi gerçekleştirdiği kamu özel sektör ortaklığı (PPP) yöntemi Ukrayna için de oldukça yararlı olacaktır. Türk inşaat firmaları birikimlerini ve deneyimlerini paylaşmaya ve bu şekilde Ukrayna’ya yatırım yapmaya sıcaklar.

Yenilenebilir enerji ve tarım yeni Türk yatırımlarında ön plana çıkacak

Yenilenebilir enerjide, cazip devlet teşviklerine sahip, güneş ve rüzgar enerjisi santralleri inşaatlarına Türk yatırımcıların ilgisi yoğun, bu alandaki Türk yatırımları sene sonu itibarıyla 150 milyona dolara ulaşmış olacak. Emlak sektörü, başta giyim perakendesi olmak üzere, mağaza yatırımları da hareketli, her yıl yeni Türk markaları Ukrayna pazarına giriyorlar.  Avrupa’nın ekilebilir topraklarının üçte birine sahip Ukrayna’da, tarım da Türk girişimcilerin ilgisini çekiyor. Tarım arazilerinin alım satımını engelleyen ve dünya standartlarında Ukrayna’da bir tarım piyasasının oluşmasını engelleyen moratoryumun kalkması, bu alanda da Türkiye’den Ukrayna yatırım çekilebilmesinin önünü açacaktır. Ukrayna’nın tarım ürünlerini hammadde olarak değil, üstüne katma değer koyulmuş, işlenmiş ürün olarak ihraç etme vizyonuna ise Türk firmaları gıda üretimindeki sermaye, bilgi ve teknolojileriyle katkı sağlayacaklardır.

Dünyadaki ve bölgemizdeki son ekonomik ve siyasi gelişmeler düşünüldüğünde Karadeniz’in iki yakasındaki bu iki komşu ve dost ülkenin, Türkiye Ukrayna Serbest Ticaret Antlaşması’nın imzalanmasıyla karşılıklı ticaret ve yatırımları artırarak birbirleri arasındaki ekonomik entegrasyonu sağlamaya her zamankinden daha çok ihtiyaçları var. Ukrayna’da Başkan Volodimir Zelenskiy liderliğindeki yeni ve güçlü yönetim ise bu hedefe ulaşılabilmesi için çok önemli bir şans.

 

Burak Pehlivan

Uluslararası Türk Ukrayna İşadamları Derneği(TUİD)

Yönetim Kurulu Başkanı

.

 


Yayımlandı

kategorisi

, , ,

yazarı: