Lviv Ekonomi Forumu’na Türk iş dünyası damgasını vurdu

Ukrayna Cumhurbaşkanı Petro Poroşenko’nun himayelerinde, Lviv Bölge Valiliği’nin organizasyonunda ve Ukrayna Başbakan birinci yardımcısı Stepan Kubiv’in ev sahipliğinde binin üzerin işadamı, bürokrat ve siyasetçinin katılımıyla gerçekleştirilen 17. Lviv Ekonomi Forumu’nda Türk iş dünyasının hem katılımcı hem de konuşmacı olarak ağırlığı hissedildi. Nitekim aralarına benim de bulunduğum üç Türk konuşmacı farklı panellerde söz aldı. Etkinlikte, Güney Kore Büyükelçisi Lee Yang-goo ve Lviv Bölgesi Vali Vekili Rostislav Zamlinskiy ile birlikte Lviv Bölgesi’ndeki iş ortamını, yolsuzlukla mücadeleyi, bölgede gerçekleştirilen yapısal reformları değerlendirdik.

Konuşmamda Ukrayna’da son yıllarda yaşanan değişime, Ukrayna’nın ekonomik ve siyasi ağırlık merkezinin doğudan batıya kaymasına, Lviv’de neden şube açtığımıza ve Lviv’e ilişkin deneyimlerime yer vermeye çalıştım. Konuşmamın özetine burada yer veriyorum.

Yolsuzlukla mücadelede başarı hikayeleri de önemli

Ukrayna değişiyor, dönüşüyor, öyle ki son üç buçuk yılda gerçekleştirilen yapısal reformlar, bağımsızlığın ilk yirmi üç yılında yapılanlardan daha fazla. Değişim belki ülkenin ihtiyacı olduğu ve halkın umduğu hızda değil ancak trend pozitif ve değişim geri döndürülemeyecek biçimde. Ukrayna’nın ekonomik öncelikleri ve ticaret ortakları değiştikçe ülkenin siyasi ve ekonomik ağırlık merkezi ise doğudan batıya kayıyor, bölgeler ise adem-i merkeziyetçilik arttıkça kendi aralarında yatırım çekmek için rekabet ediyorlar. Bu noktada tarihsel olarak zaten önemli bir ticaret ve lojistik merkezi olan Lviv’in önemi daha da artıyor. Bunun için de geçtiğimiz yıl Türk Ukrayna İşadamları Derneği’nin kuruluşundan 13 yıl sonra Batı Ukrayna’daki ilk şubesini Lviv’de açmayı gündemimize aldık ve niyetimizi olgunlaştırmak için bölgedeki mevcut işadamı dernekleriyle ile yerel ve bölgesel yetkililerle görüşmek için  Lviv’e bir gezi düzenledik.

Gezi öncesi yaptığımız araştırmalarda ilginç bir durumla karşılaştık. Ukrayna’daki Danimarka İşadamları Derneği’nin merkezi Lviv’deydi ve Lviv Bölgesi’nde 40’dan fazla Danimarka firması, büyük çoğunluğu da imalat sektöründe başarıyla çalışıyorlardı. Bu şaşırtıcıydı zira Kuzey ülkeleri ve elbette Danimarka şeffaflık ve yolsuzluk konusunda yüksek standartlara sahipti. Firmalarını yalnız ülkelerinde değil, yurtdışında da iş etiğine ve uyumluluğa uygunluk konusunda denetliyorlardı. Danimarka İşadamları Derneği Başkanı Lars Vietberg ile yaptığımız toplantıda Danimarkalılar’ın neden Lviv’i tercih ettiklerini sorduğumda, bölgedeki iş dostu yatırımı ortamından ve Ukrayna’nın geneline göre yolsuzluğa karşı bölge yöneticilerinin sıfır toleransından söz etti. Danimarka firmaları çok rahat bir biçimde rüşvetten, yolsuzluktan çalışabiliyorlardı. Danimarka firmaları bu gerçeği birçok ülke işadamlarına göre erken keşfetmiş ve bölgede pozisyon almıştı.  O günden sonra bir Türk yatırımcı, Ukrayna’ya yatırım yapmaya engel olarak yolsuzluk problemini gündeme getirdiğinde hep o konuşmamı ve Danimarkalılar’ın bölgedeki başarısını örnek gösteriyorum.

Lviv’de bölge yöneticileriyle görüşmemizde de Lviv’in farkı hemen anlaşılıyordu. Bölge Valisine çok rahat ulaştık ve oldukça uzun ve bilgilendirici bir toplantı yaptık, temsilcilik açılışı konusunda daha da cesaretlendik. Bölgede iş yapan Türk firmaları da, bölgenin Türkiye’ye en uzak Ukrayna şehirlerinden biri olmasına rağmen, iş dostu çalışma ortamdan dolayı yatırımlarından çok memnun olduklarını söylüyorlardı. Bir iki ay sonra şubeyi açtığımızda ne kadar doğru bir karar verdiğimizi gördük.

Şube temsilciğimi her ay düzenli olarak Bölge Valiliği yetkilileriyle bir araya gelirken, yapılabilecek projeler görüşüldü. Bölge valiliği Ukrayna’da bir ilke imza atarak 2017 başında her ülke işadamlarıyla bir ay bütün yetkililerin bir araya gelmesiyle bir  toplantı organize etmek istediğinde, bu organizasyonun bir yuvarlak masa toplantısından ziyade, bir forumu dönüşmesinin bölge açısından çok daha hak edildiği konusunda mutabakata vardık. TUİD olarak Ukrayna’nın 7 şehrinde şubesi olan bir organizasyonuz ve böyle bir teklifi aldığımız ilk bölge Lviv oldu, bu konuda da Lviv öncülüğünü gösterdi. Sonuçta Ukrayna Başbakan Birinci Yardımcısı Kubiv’in de katılımıyla 100’den fazla Türk işadamı Lviv’de Türkiye Ukrayna İş ve Yatırım Forumu’nda nisan ayında bir araya geldik. Bu organizasyon tarihiydi zira, 25 yıllık Türkiye Ukrayna ekonomik ilişkiler tarihinde ilk kez Kiev ve İstanbul dışında böyle bir yatırım forumu düzenlenmiş oldu. Üstelik de şube temsilciliğimizin açılışı üzerinden bir yıl bile geçmeden. Şimdi Zaporoje, Dnpipro, Himeniltskiy gibi başka bölgelerden de benzeri organizasyonların düzenlenmesi için teklifler allıyoruz çünkü onlar da Lviv’in başarısını görüyor, örnek alıyorlar.

Yolsuzluk dünyanın her ülkesinde, en gelişmiş ülkelerinde bile var ancak önemli olan yolsuzlukla mücadele etmek. Ukrayna, bu alanda önemli başarılar elde etti, tabii ki daha gidilecek çok yol var ancak elde edilen başarıları da küçümsememek gerek. Zaman sınırlı ve bu noktada Ukrayna’ya daha fazla havuç sunmak, teknik ve mali olarak daha çok desteklemek gerek.  Neticede tamamen yolsuzluklardan arınmış bir ülkeyi yatırım yapmak için beklemek geç kalmak demek. Ayrıca firmalar yatırım yaptıkça, kendi standartlarını ortaya koydukça da ülkedeki yolsuzlukla mücadeleye katkıda bulunmuş oluyorlar. Dolayısıyla elbette iş dünyası olarak yolsuzluğu gündemde tutacağız ve bu konuda çözüm önerilerini de gündeme getireceğiz ancak bunu yaparken ülkede başarıları da kamuoyuyla paylaşmak bizim görevimiz.

Bu yılın başında Ukrayna’da 30’dan fazla ülkeden katılımla OECD, EBRD, UNDP ve Ukrayna Business Ombudsman Konseyi’nin organizasyonuyla Business Integrity and Compliance Forumu yapıldı. Böyle bir forumun Ukrayna’da düzenlenmesi düşüncesi bile bundan 4 yıl önce bir hayaldi. Andy de ben de konuşmacılardan biriydi. Forum öncesi Business Ombudsman Konseyi’nin katkısıyla iki üyemizin sorunları çözülmüştü. Bu firmalardan biri British sermayeli ancak yöneticisi Türk olan bir firmaydı ve problemin çözümüne bizzat başsavcı şahsen ilgilenmişti. Ben de bu başarı hikayelerini paylaştım. Sonuçta firmaların ve insanların başarı hikayelerini de görmeye ihtiyacı var. Soruları dile getirirken, çözümleri de ortaya koymalıyız ve ne mutlu ki içinde bulunduğumuz bölge, Lviv bu başarı hikayelerinin çokça karşımıza çıktığı bir bölge.

Burak PEHLİVAN

 

Yorumlar

“Lviv Ekonomi Forumu’na Türk iş dünyası damgasını vurdu” için bir yanıt