İnsanlık Tarihi’nin En Büyük Felaketleri’nden Biri: Holodomor *, Burak Pehlivan

 12308741_911294018918006_4934416668068177099_n

 

Kasım ayının son cumartesi günü Ukrayna’da Holodomor(Golodomor) kurbanları anılır. Holodomor, dünyada pek bilinmese de insanlık tarihinin en büyük felaketlerinden biridir ve Ukraynalılar için  en az 2. Dünya Savaşı kadar iz bırakmış önemli bir vakadır. Holodomor, 1932-33 yıllarında, kıtlık nedeniyle Sovyetler Birliği’nde özellikle bugünkü Ukrayna’da ve Rusya’nın tarım zengini Kuban Bölgesi’nde milyonlarca insanın ölmesi hadisesidir. Bu kıtlık bazı çevrelere göre artan Ukrayna nüfusunu, kendisi ve Sovyetler Birliği’nin geleceği için bir tehdit olarak gören Stalin tarafından bilinçli olarak planlandı, dolayısıyla bu hadise Ukrayna halkına karşı bir soykırımdır. Bir diğer görüş ise rejimin hızlı endüstrileşme  ve zorla kollektivizm politikalarına, doğal nedenlerin de eklenmesiyle oluşan kıtlıktan yalnızca dönemin Ukrayna’sının değil,  Sovyetler Birliği’ni oluşturan aralarında Ruslar’ın da olduğu birçok milletin etkilendiği tezinden yola çıkarak bu kıtlığı soykırım olarak değerlendirmenin mümkün olmayacağıdır. Hangi görüşü kabul edersek edelim, yapay olarak oluşturulan bir kıtlık ve/veya yanlış politikaların sonucu çoğunluğunu Ukraynalılar’ın oluşturduğu milyonlarca Sovyet vatandaşı açlıktan ölmüştür. Kıtlık Sovyetler Birliği’nin resmi kayıtlarında yer almamış ve  uygulanan sansürle dünyanın geri kalanının bu hadiseden haberdar olması engellenmiştir.

1480151486-6083

Kıtlık sonucunda farklı kaynaklara göre 3 ila 10 milyon arasında insanın yaşamını yitirdiği tahmin edilmektedir. Kıtlığın temelinde birkaç etmen yer almaktadır. Ekim Devrimi’nden sonra 20’ li yıllarda Sovyetler Birliği’nde bilhassa verimli arazide tarım yapan köylüler ciddi bir zenginleşmeye gittiler. Ülkenin geri kalanı ile Ukrayna’da ve  Rusya’nın Güneyi’nde tarım ile uğraşan kesim arasında ciddi bir gelir farkı oluştu. Bu Stalin’in kabul edebileceği bir durum değildi. Zaten devrim esnasında,
köylüler şehirliler kadar Bolşeviklere destek vermemişti ve köylülerin zapturapt altına alınması gerekiyordu.

1915165

Stalin, tarımsal üretimi küçük köylülerin elinden alıp,kooperatifleştirme yani büyük işletmeler oluşturma düşüncesindeydi.  Devlet zoruyla, Kolhoz ve Sovhoz diye adlandırılan  büyük tarım işletmelerinde çalışmaya karşı çıkan köylülerin yer yer isyanları oldu. Kötü yönetim ve planlama yüzünden birçok yerde ekim-dikim yapılamadı, yapılsa bile bu ürünlerin hasadı yetersizdi, taşınma ve depolanmada da aksaklıklar yaşandı.  Buna  olumsuz hava koşulları ve Sovyet yönetiminin köylüden talep ettiği ürün miktarının artması eklenince bölge halkı gıdasız kaldı.  Açlıktan kırılan ve göç etmeye çalışan insanlar, Sovyet idarecileri tarafından yerlerinde kalmaya zorlandı, onlara yardım edileceği söylendi ama yardım gelmedi. Kaçınılmaz sonuç milyonlarca insanın açlıktan yaşamını yitirmesi olarak gerçekleşti.

img_5741

2006 yılında, Ukrayna Parlamentosu Yüksek Rada’da Holodomor’un soykırım olmadığını iddia etmeyi suç sayan bir yasa kabul edildi.  Avrupa Parlamentosu’ndan ise 2008 yılında Holodomor’u” insanlığa karşı işlenmiş  suç” olarak değerlendiren bir önerge geçti. Dünyada 20 civarında ülke Holodomor’u soykırım olarak tanımaktadır. Ukrayna’da 2006 yılından beri her yıl kasım ayının son cumartesi Holodomor kurbanları devlet töreniyle anılıyor.

 Burak PEHLİVAN

Harkov’da ölümler o kadar sıradan olmuş ki, sokakta açlıktan ölenlerin yanından kayıtsızca geçiyorlar.